Sportakkoord Schiermonnikoog

1. Aftrap

Op 3 juni 2020 heeft de eerste themabijeenkomst ‘Sportakkoord Schiermonnikoog’ plaatsgevonden. Vijf deelnemers (sport, onderwijs, bewegen, gezondheid, welzijn) gingen met elkaar in gesprek en formuleerden kansen en ambities die uiteindelijk werden vertaald naar concrete projecten en activiteiten in het concept plan van aanpak.

In de gemeente Schiermonnikoog is ervoor gekozen om verder te gaan met de gekozen thema’s van Sportakkoord I 2020-2023 naar Sportakkoord II. Dit is een bewuste keuze, omdat het breed geformuleerde thema’s en ambities zijn, die nog steeds actueel zijn. In de periode 2020 – 2023 zijn er nieuwe initiatieven gestart om de gestelde doelen te bereiken. Het Sportakkoord II wordt gezien als een kans om de ingezette acties verder uit te breiden en nieuwe initiatieven te ontwikkelen. Er zijn inmiddels wel nieuwe subdoelen toegevoegd waaraan we graag gezamenlijk gaan werken.

Alle input uit de opgehaalde sessies zijn verwerkt en heeft geleid tot dit document. In dit document beschrijven we de tactiek, de ambities, de herijking, de organisatie, de betrokkenen en de monitoring, evaluatie en borging. Samen hebben we hiermee bijgedragen aan de totstandkoming van het Sportakkoord Schiermonnikoog en zetten we ook samen een handtekening onder dit akkoord. Samen gaan we aan de slag met de uitvoering hiervan.

2. Taktiek

Chronisch zieken, mensen met een beperking, jeugdige inwoners; iedereen moet de mogelijk krijgen om op een laagdrempelige manier kennis te maken met sport en bewegen. Door dwarsverbanden tussen cultuur, sport, buitenschoolse opvang, verenigingen en zorg- en welzijnsorganisaties wordt de sociale samenhang op een vernieuwde manier versterkt.

Bij de kinderen en jeugd willen wij een goede basis van een gezonde en actieve leefstijl leggen. Zij moeten de mogelijkheid krijgen om te leren en ervaren hoe zij zich sportief, gezond en actief kunnen ontwikkelen. Daarbij wensen wij ook dat ze ervaren hoe leuk het is om te sporten en bewegen! We zetten daarbij in op een divers aanbod, zodat ze kennis kunnen maken met de verschillende beweegvormen. Maar niet alleen ligt de focus op de jeugd, ook zetten we in op een toegankelijke en laagdrempelige sector, waarin iedereen die mee wil doen daadwerkelijk mee kan doen en waarin sprake is van kansengelijkheid in en door sport- beweegdeelname. We nemen drempels weg en zorgen voor passend kwalitatief sterk, veilig en toegankelijk sportaanbod voor iedereen. Plezier en veiligheid staan bovenaan. Sport zal als verbindende schakel gebruikt worden om mensen samen te brengen. Hiermee willen we de ontmoeting, participatie en sociale cohesie versterken. Aandacht voor iedereen, ook de inwoners die niet vanzelfsprekend (kunnen) meedoen. Sportverenigingen zorgen hierbij voor leefbaarheid en ontmoeting in het dorp. We streven naar vitale verenigingen die hun rol in de toekomst kunnen blijven vervullen. We gaan samen aan de slag en gebruiken elkaars netwerk, middelen en kwaliteiten.

Co-creatie staat centraal bij de totstandkoming van het lokaal sportakkoord. Middels deze weg worden betrokkenen vanaf het begin af aan meegenomen in het proces. Ze vormen samen een gezamenlijke visie te vormen en beoordelen continu mee welke keuzes tussentijds gemaakt dienen te worden. Dit is noodzakelijk om een breed gedragen sportakkoord, aansluitend op lokale behoeften en vraagstukken, te ontwikkelen en om eigenaarschap bij partners te creëren. 
Niet alleen worden onze betrokkenen geïnformeerd, maar juist vooral ook geactiveerd en geïnspireerd tijdens het proces van het sportakkoord. Om hen in beweging te brengen, is communicatie van groot belang en voor ons een speerpunt om bij te dragen aan de totstandkoming van de visie en positionering. We nemen de betrokkenen daarom actief mee in het proces van de herijking. 
 

Input ophalen

Om een lokaal beeld te krijgen van de gemeente Schiermonnikoog zijn relevante documenten en cijfers geanalyseerd. Aan de hand hiervan zijn de kansen en mogelijkheden geïnventariseerd. Daarnaast is er verbinding gezocht met al lopende onderzoeken op het gebied van sport en accommodaties en zijn bestaande beweegactiviteiten en een netwerkanalyse in kaart gebracht. De inventarisatie en analyses vormen de basis. Aan de hand van de opgestelde ambities en doelen is het zaak om verbinding te leggen en wordt inzichtelijk welke externe partners betrokken kunnen worden.

3. Ambities

Met het Sport- en beweegakkoord willen de sportaanbieders, maatschappelijke organisaties, scholen, zorg en de gemeente de kracht van sport nog beter benutten. Het is hiervoor belangrijk dat sport- en beweegaanbod aansluit bij de behoeften van de bewoners. De sportaanbieders worden ondersteund om ook in die behoeftes te kunnen voorzien. 
In 2020 zijn stellingen rondom bewegen, sport, gezondheid en sportbeleving besproken en van belang geacht en om die reden prioriteit verdienen. Deze in 2020 gevormde ambities vormen ook na de herijking van het Sportakkoord nog steeds de basis van het lokale Sport- en beweegakkoord.

3.1 Inclusie en diversiteit
We helpen mensen, die niet vanzelfsprekend sporten en bewegen, om in beweging te komen.
Er zijn diverse redenen voor mensen om wel of niet te sporten of te bewegen in hun vrije tijd. De levensfase speelt hierin een rol. Of het nu gaat om senioren die met pensioen gaan, of jonge, werkende ouders die vanwege een drukke agenda minder toekomen aan sporten en bewegen.  
Uit onderzoek blijkt dat mensen in kwetsbare situaties minder sporten of bewegen dan mensen die niet in die situatie verkeren. We willen de sport- en beweegdeelname van mensen met een beperking of mensen in een kwetsbare maatschappelijke positie (bijv. financieel, cultureel of anderszins) vergroten, met aandacht voor de sociale participatie van deze groepen. Mensen die niet vanzelfsprekend sporten begeleiden naar sportaanbieders.
Om zoveel mogelijk inwoners in de gemeente Schiermonnikoog in de gelegenheid te stellen om te sporten of te bewegen, is het belangrijk dat mensen weten waar ze kunnen sporten en bewegen en welke activiteiten passen bij hun eigen niveau, wensen en behoeften. Hiervoor is samenwerking nodig tussen onderwijs, gemeente, sport- en beweegaanbieders, maatschappelijke partners, vrijwilligers, professionals en de doelgroep zelf. Het is belangrijk om inzichtelijk te maken hoe inwoners op hun eigen niveau, met een eigen doel en in hun eigen levensfase kunnen sporten of bewegen.

Iedere inwoner van de Gemeente Schiermonnikoog weet waar hij of zij kan sporten en geen enkele inwoner ervaart drempels om te gaan sporten of bewegen en kan met plezier meedoen. 
Zo willen we dat realiseren:

Dit zijn de belangrijkste spelers 
• Sportverenigingen en andere sportaanbieders 
• Zorg en welzijn 
• GGD 
• Fysiotherapeut
• Basisschool
• Voortgezet onderwijs
• Gemeente Schiermonnikoog
• Zorgprofessionals 
• Externe deskundigen
• Belangenorganisaties

3.2 Van jongs af aan vaardig in bewegen
Alle kinderen van 0-18 jaar bewegen hun hele jeugd en zijn motorisch vaardig en ontdekken waar zij hun sportplezier uit halen.
Scholen, sportaanbieders en maatschappelijke organisaties zouden samen moeten werken om te zorgen dat kinderen van 0-18 jaar hun hele jeugd zonder onderbreking kunnen bewegen. Op dit moment is dit niet het geval op Schiermonnikoog. Daarnaast start de meeste beweegaanbod pas vanaf de leeftijd van 5 jaar en ouder. Ook zou de stimulans voor motorische vaardigheden verhoogd moeten worden.

De laatste jaren bewegen kinderen steeds minder en gaan de motorische vaardigheden van kinderen sterk achteruit. Uit onderzoek blijkt dat goede motorische vaardigheden van belang zijn voor het ontwikkelen van een actieve leefstijl en cognitie. Er is ook steeds meer bewijs dat vooral bij kinderen en jongeren bewegen een positieve invloed heeft op het emotioneel welbevinden, ook op latere leeftijd. Jong geleerd is dus echt oud gedaan en daar willen we op inzetten.

Alle kinderen van 0-18 jaar bewegen voldoende, zijn motorisch vaardig en bewegen met plezier. En ouders van kinderen weten wat het belang is van voldoende en goed bewegen en ondersteunen hun kinderen daarbij.

Dit zijn de belangrijkste spelers 
• Sportverenigingen en andere sportaanbieders
• Fysiotherapiepraktijk 
• Fitnesscentra 
• Basisschool en voortgezet onderwijs 
• Zorg en Welzijn
• Kinderopvang

3.3 Vitale sportaanbieders
Sportverenigingen moeten kwalitatief sterk, veilig en toegankelijk sportaanbod hebben voor iedereen.
Sportaanbieders, zoals sportverenigingen, vormen in de gemeente een belangrijke basis binnen de sport- en beweeginfrastructuur en zijn daarmee een onmisbare schakel in het verhogen van de sport- en beweegdeelname onder inwoners van de gemeente Schiermonnikoog. Het (door)ontwikkelen van sportaanbieders naar vitaal en ondernemend is van belang zodat zij kunnen blijven inspelen op trends en ontwikkelingen. Te denken valt aan het breder denken dan het huidige aanbod. Maar ook aandacht voor het professionaliseren van het kader zodat het aantrekkelijker en volgens de nieuwste inzichten wordt aangeboden, wat ten goede komt aan de sportbeleving.

Sport en beweegaanbieders vormen het kloppende hart van sportend en bewegend Schiermonnikoog. Belangrijk dat het vitale en toekomstgerichte sport- en beweegaanbieders blijven. Uit onderzoek blijkt dat van de 400.000 coaches, teambegeleider, trainers, leiders die ons land telt bijna 90% niet (voldoende) opgeleid is voor deze belangrijke rol. Van die professionals en vrijwilligers ervaart 60% een ongemakkelijk gevoel omdat ze onvoldoende begeleid worden, bijna 40% voelt zich niet capabel genoeg. Aan de andere kant geven sporters die vroegtijdig stoppen vaak de (gebrekkige) kwaliteit van de training of activiteit op als reden (van der Kerk & Schols, 2018). Daarom willen we trainers, begeleiders en opleiders ondersteunen in hun (professionele) ontwikkeling.

Er wordt structureel samengewerkt tussen organisaties die zich richten op sport, bewegen, gezondheid en welzijn, zodat optimaal gebruik wordt gemaakt van kennis en expertise over opleiden, ondersteunen en begeleiden en zo nog meer vitale sport en beweegaanbieders ontstaan.

Dit zijn de belangrijkste spelers 
• Sportverenigingen 
• Fitnesscentra 
• Gemeente 
• Scholen/ouders
• Externe opleiders 

3.4. Ruimte voor sport en bewegen 
Een beweegvriendelijke omgeving creëren – zo verleiden we iedereen om in beweging te komen 
Om te kunnen sporten en bewegen zijn voorzieningen nodig. Naast accommodaties zijn vooral voor de individuele en ongebonden sporter de openbare ruimte belangrijk. Wandelen, hardlopen en fietsen zijn laagdrempelige vormen van bewegen die bijna alle inwoners van Schiermonnikoog kunnen doen. De inwoners maken volop gebruik van de openbare ruimte om te bewegen. Voor de georganiseerde sporters blijven de bestaande voorzieningen en accommodaties van belang. Beide groepen willen we faciliteren om een toekomstgerichte infrastructuur te creëren die sporten en bewegen in al haar vormen mogelijk maakt.

Daar waar het mogelijk is, kunnen onderlinge verbindingen en samenwerkingen zorgen voor een efficiencyslag. Voor Schiermonnikoog is het mooi om te leren van de werkzame elementen van een omni-vereniging : de krachtenbundeling van verschillende (sport)verenigingen tot één grote sterke vereniging.

Sportaanbieders zijn open, maatschappelijk georiënteerd, vitaal, toekomstbestendig, duurzaam en er heerst een prettige sfeer waar iedereen de kans krijgt om te sporten en zich sociaal veilig voelt. De vraag van sport- en beweegaanbieders en de beschikbare faciliteiten zijn op elkaar afgestemd.

Dit zijn de belangrijkste spelers 
• Sportverenigingen
• Gemeente Schiermonnikoog
• Recreatieondernemers 
• Onderwijsinstellingen

4. Herijking Sportakkoord 

Vanuit het ministerie van VWS wordt gevraagd om een herijking van het Lokale Sportakkoord om aanspraak te (blijven) maken op de gelden uit de SPUK bestemd voor het Lokaal Sportakkoord. Per aandachtspunt benoemen we de ontwikkelingen op Schiermonnikoog en in hoeverre we voldoen aan de gestelde eisen.

4.1 Aanvoerders, speler, supporters en sponsoren 
Op Schiermonnikoog is een sportraad ingesteld. Hierin nemen onder andere de sportverenigingen, de buurtsportcoördinator, de coördinator zorg & welzijn, de scholen en de beleidsmedewerker sociaal domein & sport aan deel. De adviseur lokale sport is vanuit zijn adviserende rol bij de sportraad betrokken. 
De opstelling en het speelveld zien er als volgt uit;
Aanvoerders: zijn de kar trekkers en nemen het initiatief om de speerpunten en actiepunten uit te werken. Op Schiermonnikoog is dat de kerngroep bestaande uit de coördinator zorg & welzijn, de beleidsmedewerker sociaal domein, de sport coördinator & de directie van Yn de Mande.
 

Rollen van de aanvoerders:

• Organiseren van de uitvoering; 
• Monitoren van de voortgang van het lokale sport- en beweegakkoord 
• Signaleren van kansen en ontwikkelingen en vertalen naar doelen en projecten 
• Bewaken en toekennen uitvoeringsbudget en services. Het kernteam is verantwoordelijk voor de bewaking en beheer van het budget. Zij beoordelen de budgetaanvragen vanuit hun onafhankelijke en toezichthoudende rol, alvorens het bij de spelers terecht komt. 
• Monitoren en ondersteunen van de gestelde ambities
• Zorgt voor de verbinding tussen de gemeente en de Sportraad  
• Jaarlijks de doelen en resultaten rapporteren, werkzaamheden verantwoorden en eventuele afwijkingen bespreken. 
• Zorgen voor beheer en verdeling van beschikbare uitvoeringsbudget; 
• Communicatie over de voortgang van het Sportakkoord; 
• Komt eens per zes weken bijeen om de voortgang te bespreken

Spelers: zijn de mensen die betrokken zijn bij de Sportraad van Schiermonnikoog. Ze helpen o.a. bij de uitwerking van actie of speerpunten. Hierbij te benoemen de directie van de Inspecteur Boelensschool, voetbalvereniging VV de Monnik, tennisvereniging De Hinneleup, Gymnastiek vereniging Turnlust, Lytje Willem en De4dames .

Rollen van de spelers:

• Ondersteunen bij de uitvoering van het lokale sportakkoord; Om de generieke vraagstukken en uitdagingen in de sport samen op te pakken 
• Beoordelen mee in de budget aanvragen die per kwartaal beoordeeld worden 
• Signaleren van kansen en ontwikkelingen en vertalen naar doelen en projecten 
• Inbrengen van ideeën m.b.t. de vier programmalijnen
• Versterken van het samenwerkingsverband van sportpartners
• Sportraad gevraagd en ongevraagd advies aan de gemeente
• De gehele sportraad, spelers en aanvoerders, komen in ieder geval elk half jaar bijeen 

Supporters: juichen het sportakkoord aan, ze proberen hierbij anderen enthousiast te maken om ook ambassadeur te worden.

Sponsoren: zijn niet inhoudelijk betrokken, dragen bij in vormen van financiën of faciliteiten van projecten of activiteiten.

4.2 Coördinator Sport en Preventie
De gemeente Schiermonnikoog heeft de functie van coördinator Sport en Preventie ondergebracht bij Marije Dam, marije.dam@sportfryslan.nl , die primair verantwoordelijk is voor het coördineren en uitvoeren van het (herijkt) Lokaal Sportakkoord.

Taken:

• Herijken van het sportakkoord 2.0
• Aanjagende rol bij de uitvoering van het lokale sportakkoord
• Deelnemer van het kernteam en zorgt ervoor dat het sportakkoord gepositioneerd wordt bij de bredere ambities op het gebied van sport, preventie, gezondheid en bewegen.

4.3 Het fundament op orde
Sociale veiligheid en integriteit verbeteren is een traject waar alle betrokkenen zich voor in dienen te zetten om het te laten slagen. Dat we voor alle sporters een veilige omgeving wensen staat vast. We bouwen graag voort op het bestaande sportraad principe, want dit maakt de basis voor ons fundament. Om het fundament nog sterker te maken zetten we in op kwalitatief sterk, veilig en toegankelijk sportaanbod voor iedereen. 

Maar wat houdt een veilige sportomgeving in en wat verstaan we dan precies onder goede kwaliteit? We willen een open gesprek voeren met de betrokken partijen hoe we het sportklimaat kunnen en willen verbeteren met elkaar. Ook de kwaliteit van de trainers zal door het inzetten van de norm voor pedagogisch en didactische kwaliteit bespreekbaar worden gemaakt. We werken hierbij samen aan duidelijke randvoorwaarden voor een sterk fundament. Daarnaast bouwen we graag voort op het huidige sport- en beweegaanbod. We doen dit onder andere op de volgende manieren: 
 

• We prikkelen mensen met nieuw/flexibeler sportaanbod dat is opgehaald uit de uitgezette vragenlijst. Passend aanbod creëren en te zorgen voor meer kansengelijkheid. In de vragenlijst vroegen we naar;
  - is het aanbod toereikend en welke sporten worden al beoefend?
  - wat is belangrijk om toe te voegen aan het beweegbeleid? 
  - is er voor een ieder wat bij op het gebied van bewegen en sporten (inclusiviteit)?
  - is het betaalbaar voor iedereen (kansengelijkheid)?
  - attitude tegenover sport en bewegen (beweegreden en belemmeringen)?
• We leiden trainers op die kwalitatief, plezierige, verantwoorde en een lerende omgeving zijn voor sporters. Inzet van clubkadercoach. 
• Om het sport en beweegaanbod actief onder de aandacht te brengen is het belangrijk een platform/kaart te ontwikkelen met alle beweegaanbieders en het aanbod daarop gepresenteerd. Een totaaloverzicht waarmee de zichtbaarheid vergroot en bereikbaarheid van het aanbod, waardoor inwoners een goede keuze kunnen maken voor een activiteit die past bij hun wensen, behoeften en levensfase.
• Een sociaal veilige sport moet vanzelfsprekend zijn. We gaan samen met de betrokken partijen in gesprek om basiseisen voor mensen in de sport vast te stellen. Er gelden gezamenlijke kernwaarden die vast worden gelegd met een gedragscode. Dit maken we ook duidelijk zichtbaar. 
• Om ondermijning van sport tegen te gaan is er kwantitatief en kwalitatief onderzoek gedaan. We willen daarop onder meer inhaken met informatieve bijeenkomsten.
• We brengen opleidings- en ondersteuningsaanbod op het gebied van een veilige sportomgeving en positieve sportbenadering in kaart.
   

4.4 Vergroten bereikbaarheid

• Co-creatie staat centraal bij de totstandkoming van het lokaal sportakkoord. Middels deze weg worden betrokkenen vanaf het begin af aan meegenomen in het proces. We komen jaarlijks minimaal twee keer fysiek bijeen als Sportraad. 
• Graag zien we een toevoeging in ons bestaande Sportraad deelnemersveld. Graag zouden we nog een schakeling willen maken met het thema gezondheid en dus de fysio en/of een commerciële aanbieder in de sport toevoegen aan de bestaande Sportraad. 
• Uit onderzoek blijkt dat er voor de jeugd tot 4 jaar nauwelijks beweegactiviteiten zijn. We creëren hiervoor graag nieuw sportaanbod. We gaan o.a. kijken naar peutergymnastiek en babyzwemmen.
• Daarnaast blijkt er weinig ouderbetrokkenheid te zijn. We zetten daarom graag in op ouder en kind sporten. We zetten in op kijklessen en mee train dagen. Ouders kunnen hierbij bijvoorbeeld ondersteunen bij trainingen. 
• Er wordt jaarlijks een evenement/ open dag georganiseerd waarop sport- en beweegaanbieders zichzelf kunnen presenteren en inwoners kunnen kennismaken met het sport- en beweegaanbod in de gemeente. Hierbij hopen we de drempels te verlagen (inclusiviteit en kansengelijkheid).
• We zetten in op spel, sport en beweegactiviteit voor ouderen. Zo zijn we gestart met het project Doortrappen. Mensen fietsen graag, ook als we ouder worden willen we graag blijven fietsen. Om langer, veiliger én met plezier te blijven fietsen, zijn we op woensdag 5 april gestart met het project Doortrappen. Het project Doortrappen heeft de ambitie dat ouderen zo lang mogelijk veilig blijven fietsen. De ouderen hebben inmiddels kennis kunnen maken met het fietsen van een fietsspiegel. Daarnaast gaf de fysiotherapeut een verdiepende bijeenkomst waarbij ook valpreventie ter sprake kwam.
• De buurtsportcoach zal een MRT scan uitvoeren onder de kinderen. Om alle kinderen weer enthousiast te laten deelnemen aan activiteiten, worden er lessen aangeboden op eigen niveau. Ze zullen met meer plezier gaan bewegen en op deze manier hun motorische achterstand verkleinen.
   

4.5 Meer zichtbare betekenis 

Het Sportakkoord staat niet op zichzelf. Waar het gaat om gezondheidsbevordering, preventie (vallen bij ouderen en het tegengaan van overmatig drank- en middelengebruik) en sportstimulering is het mooi om het beleid van de verschillende terreinen onderling op elkaar af te stemmen. We pakken zo maatschappelijke opgaven integraal aan. Er zal dus o.a. een link worden gelegd met preventiemaatregelen, gezondheidsvoorzieningen en publieke gezondheid.

Als voorbeeld zet de gemeente Schiermonnikoog zich in om jongeren gezond, veilig en kansrijk te laten opgroeien. Maar ook voor de ouderen wordt valpreventie aangeboden, zodat het risico op vallen vermindert. Dit dragen we uit middels onder andere de activiteiten die de sportraad organiseert. Deze activiteiten verspreiden we via de gemeentelijke nieuwsbrief en de gemeentelijke website. De basis van de sportraad staat, en de volgende stap is het werk van de sportraad zichtbaarder naar de gemeenschap brengen. De aanleg van een jeu de boules baan op een zichtbare plek in het dorp, aangejaagd door de sportraad is hier een voorbeeld van. Ook het organiseren van de jaarlijkse sportweek geeft sport en sportverenigingen een platform om zich te laten zien. Ook de verbinding met het onderwijs wordt gelegd, onder meer door de vertegenwoordiging van beide eilander scholen in de sportraad.  

Sport en sociale cohesie
Sport verbroedert. Het zorgt voor respect en begrip voor en met elkaar. Deelname aan sport betekent deelnemen aan de maatschappij. Sport bepaalt wat we doen, waar, wanneer en wie we zijn. Maar vooral ook met wie we sporten. Ontmoetingen vinden vooral plaats bij sportverenigingen. Sociaal kapitaal wordt hiermee opgebouwd.

Sport en school
Uit deskresearch blijkt dat sport bijdraagt aan persoonlijke ontwikkelingen en vaardigheden. We zetten daarom graag in op een vervolg van ons blokkenschema sport. De kinderen van beide scholen hebben via een vragenlijst aan kunnen geven welke sporten ze graag nog (eens) zouden willen beoefenen. Via een carrousel vorm wordt er per maand een nieuwe sport aangeboden. Hiermee krijgen de kinderen meer kijk op sporten die op dit moment nog niet aangeboden worden op Schiermonnikoog. Mocht er belangstelling zijn en kinderen bepaalde sporten leuk vinden, dan gaan we dit nieuwe beweegaanbod aanbieden. Hierbij is en zal verder gekeken worden naar een Verlengde Schooldag opzet.

Sport en gedragsverandering
We willen de inwoners graag meer informeren en kennis over brengen, waarbij we trachten meer bewustwording te creëren op het gebied van gedragsverandering. Om gedragsverandering te kunnen bewerkstelligen is het belangrijk zichtbaar te maken wat bepaald gedrag met zich meebrengt. Het middelengebruik blijkt bijvoorbeeld erg hoog te zijn. Om dit o.a. terug te dringen willen we inzetten op beweegaanbod op maat. Zodat ook de jongeren van Schiermonnikoog mee kunnen doen aan activiteiten.

Maatschappelijke waarde van topsport
In ons huidige plan van aanpak Sportakkoord is weinig topsport terug te vinden.  We willen onderzoek doen naar mogelijkheden om meer aandacht te geven aan topsport(ers). Succesverhalen dragen namelijk bij aan een betere kijk op de sport.

Sport en gezondheid
Sport is goed voor onze gezondheid en daarnaast draagt sport bij aan een fitte en vitale samenleving. De gezondheidzorg wordt minder belast, een niet onbelangrijk gegeven als we kijken naar de toenemende vergrijzing in Nederland. Sporten draagt bij aan meer spierkracht, een goede nachtrust, een betere conditie, een gezonde leefstijl en een minder hoge medische consumptie. Het is belangrijk dat we deze boodschap uitdragen met elkaar. Door kennis met elkaar te delen willen we de zichtbaarheid vergroten.

4.6 Betrekken lokale partners
Co-creatie staat centraal bij de totstandkoming van het lokaal sportakkoord op Schiermonnikoog. In juni 2020 heeft er een interactieve sessie plaatsgevonden met stakeholders als sportverenigingen, gemeente en onderwijs met als doel te komen tot een lokaal sportakkoord. De betrokkenen werden vanaf het begin af aan meegenomen in het proces, dus ook bij de herijking Sportakkoord 2.0. In de begin periode waren dit de beide scholen, de buurtsportcoach, de Gemeente, Optisport en VV de Monnik. Zij vormden samen een gezamenlijke visie en beoordeelden mee welke keuzes tussentijds gemaakt werden. Dit is noodzakelijk om een breed gedragen sportakkoord, aansluitend op lokale behoeften en vraagstukken, te ontwikkelen en om eigenaarschap bij partners te creëren. Niet alleen worden onze betrokkenen geïnformeerd, maar juist vooral ook geactiveerd en geïnspireerd tijdens het proces van het sportakkoord. Om nog meer vorm te geven aan het Sportakkoord is er een sportraad opgesteld. Om hen in beweging te brengen, is communicatie van groot belang en voor ons een speerpunt om bij te dragen aan de totstandkoming van de visie en positionering. We nemen de betrokkenen daarom actief mee in het proces.

4.7 Sociale veiligheid en integriteit
Het thema Sociaal veilige sport heeft als doel een basis te creëren waar iedereen veilig en met plezier kan sporten en sport beleven. Hiermee wordt het fundament van de sport verstevigd.
Sociale veiligheid en integriteit verbeteren is een traject waar alle betrokkenen zich voor in dienen te zetten om het te laten slagen. Dat we voor alle sporters een veilige omgeving wensen staat vast. We willen een open gesprek voeren hoe we het sportklimaat willen verbeteren. We willen in ieder geval ondersteuning en trainingen aanbieden aan de verschillende partijen, maar we willen de partijen ook actief betrekken.

- begin juli komt onze adviseur lokale sport richting Schiermonnikoog. We gaan dieper in op vraagstukken vanuit de verschillende sportaanbieders.
- stimuleren, structureren, regie en individuele aandacht geven zijn belangrijke kwaliteiten voor trainers en coaches. Door het aanbieden van 4 inzichten over trainerschap en trainerschap geven we handvatten om sporters inspirerende en effectiever te begeleiden en een veilige sportomgeving te creëren. 
- we leggen samen gezamenlijke kernwaarden vast met gedragscodes. Dit leggen we vast in een plan van aanpak waarin sportaanbieders worden ondersteund en gestimuleerd om veiligheid en integriteit te bevorderen. 

4.8 Clubondersteuning 
Gedurende de looptijd van de uitvoering van het sport- en beweegakkoord is er een Adviseur Lokale Sport beschikbaar die in afstemming met de kerngroep ingezet kan worden om de organisatie en uitvoering van het akkoord te ondersteunen met de inzet van deskundigheidsbevordering. De adviseur lokale sport slaat de brug tussen lokale clubondersteuning en de sportbond. Sportbonden spelen een belangrijke rol in het ondersteunen van sportverenigingen. Bonden kunnen goed aanhaken op de lokale sportakkoorden. De adviseur lokale sport zorgt ervoor dat sportbonden worden vertegenwoordigd bij het maken van lokaal sportbeleid. Bonden kunnen meedenken over beleidskeuzes en via de adviseur lokale sport de springplank maken naar het lokale netwerk.

4.9 Lokaal sportplatform
Schiermonnikoog is sinds een jaar rijk aan een sportraad. De sportraad is breed samengesteld en bestaat uit vertegenwoordigers van sportaanbieders, zorg, gemeente, onderwijs en maatschappelijk. Ze hebben samen tot doel sport te stimuleren in de gemeente. Ons lokale sportplatform heeft onder meer een signalerende functie, zodat snel duidelijk wordt welke onderwerpen er spelen bij sportclubs. Als Sportraad helpen we vervolgens sportclubs bij het oppakken van sport generieke vraagstukken; zoals verduurzaming van sportaccommodaties, samenwerkingsvraagstukken van clubs en vrijwilligersbeleid. 

4.10 Inzet lokale functionarissen sport en bewegen
Toelichting koppeling lokale functionarissen sport en bewegen aan sportakkoord: Van de zes thema’s in het sportakkoord II hebben de lokale functionarissen in hun werkzaamheden raakvlakken met vijf thema’s. Topsport is op Schiermonnikoog namelijk nog niet opgepakt. Op Schiermonnikoog zijn twee lokale functionarissen actief en de adviseur lokale sport. 

Inzet Sport coördinator 
De sport coördinator ondersteunt bij het ontwikkelen, aanbieden en organiseren van sport- en beweegaanbod. Daarnaast speelt zij een belangrijke rol bij de uitvoering van tal van speerpunten die zijn opgenomen in dit Sportakkoord. In de taakomschrijving van de sport coördinator wordt nadrukkelijk de koppeling gemaakt met dit Sportakkoord. Ze legt verbinding tussen aanbieders van sport en bijvoorbeeld welzijn, gezondheidszorg, jeugdzorg, kinderopvang en onderwijs. Een echte spin in het web.

Buurtsportcoach
De buurtsportcoach voert het bewegingsonderwijs op de basisschool uit en geeft daarnaast tennislessen bij de tennisvereniging. 

-    Inclusie en diversiteit 
Sport coördinator: vragenlijst opstellen/uitzetten en rapporteren alle doelgroepen. Deskresearch levensfasebenadering doelgroepen. Start beweegplanner ouderen in het Koningshuis, opzetten project Doortrappen ouderen en Valpreventie. Samenwerkingsverbanden bij elkaar te brengen en te onderhouden. Opzetten sportraad. 

-    Vitale sportaanbieders – 
Sport coördinator: hulpvragen van de clubs via intake gesprek opgevraagd. Via de servicelijn invulling aangegeven voor cursus trainers maar ook het vrijwilligersbeleid en kader. In 2023 gaan we hier verder op in. Organiseren van een jaarlijkse open dag bij de sportaanbieders. 

-    Vaardig in bewegen – 
Buurtsportcoach: de buurtsportcoach voert het bewegingsonderwijs op de basisschool uit en geeft daarnaast tennislessen bij de tennisvereniging. 
Sport coördinator: Voor de jeugd een blokkenschema sport ontworpen, carrousel wordt aangeboden samen met de buurtsportcoach. Ouderbetrokkenheid vergroten door kijk en meedoen lessen. Ouder + kind = goud. MRT scan is een start mee gemaakt. Huidige buurtsportcoach de taak om dit weer verder op te gaan pakken.

Adviseur Lokale Sport 
Gedurende de looptijd van de uitvoering van het Sportakkoord is er een Adviseur Lokale Sport beschikbaar die in afstemming met het kernteam en de coördinator Sport & Preventie ingezet kan worden om de organisatie en uitvoering van het akkoord te ondersteunen met de inzet van deskundigheidsbevordering, workshops, trajectbegeleiding, interventie, bijscholing of training. De eerste bijeenkomst is half juli gepland.

Actie 
Om acties en maatregelen concreet te maken en het fundament hierdoor te versterken zal er eind juni een verdiepingsbijeenkomst plaats gaan vinden. Per ambities zal er gekeken worden;

• Welke nieuwe en/of nog niet afgeronde subdoelen aan de ambities gekoppeld worden
• Een rangschikking te maken in prioriteiten (korte/middellange/ lange termijn doelen)
• Jaarplanning
• Hoe de evaluatie en borging ingevuld gaat worden
• Budgetten verdelen per ambitie 
• Taken verdelen per ambitie en subdoel(en)

5. Organiseren

De kerngroep heeft de regie over de uitvoering van het sport- en beweegakkoord en het bijbehorende budget. Ze bewaakt gedurende vier jaar de voortgang van de uitvoering van het sport en beweegakkoord en zorgt voor verdeling van de beschikbare middelen. Ze zorgt eveneens voor een evaluatie op het proces en de projecten die uitgevoerd worden. Hierin speelt de kerngroep een belangrijke rol. Verder deelt ze alle informatie die van toepassing is op de uitvoering van de acties uit het sport- en beweegakkoord met de betrokkenen. 

5.1 Toekenning uitvoeringsbudget / Financiën
De overheid keert uitvoeringsbudget uit aan de gemeente. Gemeente is beheerder van het budget, de kerngroep is verantwoordelijk voor de verdeling van het budget. Niet alle actiepunten en maatregelen zullen altijd extra dekking nodig hebben. Er is voor Sportakkoord 2.0 uitvoeringsbudget aangevraagd bij het Rijk. Vooralsnog is bekend gemaakt dat wij tussen 2023- 2026 slechts een fractie van het budget, wel te verstaan €600 euro per jaar, te besteden hebben vanuit de Brede Regeling Combinatiefuncties. De middelen die aan de gemeente Schiermonnikoog beschikbaar zijn gesteld zijn niet toereikend om de ambities mee in te vullen. Samen met de andere Waddeneilanden is de gemeente met het rijk in overleg over een oplossing.

5.2 Monitoring en evaluatie 
Als de verdiepingsbijeenkomst heeft plaatsgevonden zal de fase aanbreken waarin tot uitvoering overgegaan wordt. Naast uitvoering van acties, is het net zo belangrijk aandacht te besteden aan monitoring, evaluatie, bijsturing en communicatie. Tijdens de uitvoering van het sportakkoord werken diverse partijen met elkaar samen. Om zo goed mogelijk met elkaar samen te werken is het belangrijk regelmatig te bespreken wat er beter kan en wat er goed gaat. Onderstaand het stappenplan die is gehanteerd om te monitoren en te evalueren.
Het stappenplan ziet er als volgt uit;

1.     De lokale vraag is geïnventariseerd.  
Openbare data is verzameld, vragenlijsten zijn uitgezet om te achterhalen wat de wensen/behoeften zijn en welke belemmeringen de gemeenschap op dit moment ervaart.
 

2.    Doelen formuleren. 
Een goede samenwerking met alle betrokkenen van het sportakkoord draagt bij aan het behalen van de resultaten. Om resultaten te behalen dienen er smart geformuleerde doelen beschreven te worden. Hieraan worden subdoelen gekoppeld en wordt gekeken wat hiervoor allemaal nodig is. Via deze weg zullen doelen meetbaar gemaakt worden. Het termijn waarop een bepaald resultaat gehaald kan worden staat daarbij ook omschreven. Onderstaand één van de uitgewerkte formulieren;

We werken mee aan activiteiten rondom monitoring en evaluatie die in het kader van het sportakkoord georganiseerd worden. We doen dat in ieder geval op de volgende manieren, zoals uitgewerkt door het ministerie. 
- Met behulp van indicatoren zorgen we ervoor dat doelen meetbaar zijn. We kunnen hierdoor de juiste gegevens verzamelen die mogelijke veranderingen in de tijd weergeven. Door vooraf indicatoren te bepalen kan er tussentijds gemonitord worden en achteraf geëvalueerd om te kijken in hoeverre de doelstellingen zijn gerealiseerd. 
- Er zullen halfjaarlijkse rapportages volgen. 
- Ook zal er tussentijds geëvalueerd worden of we nog de gestelde doelen en ambities nastreven en of ze bijgeschaafd moeten worden en of het juiste wordt gedaan om de beoogde doelen te bereiken.

Reflectietool ; We gebruiken de vanuit het Landelijk Sportakkoord opgestelde digitale reflectietool om de voortgang van het lokale sportakkoord te meten. De uitkomsten hiervan bespreken we in de sportraad. 
 

6. Betrokken organisaties / draagvlak

Een lokaal Sportakkoord heeft pas waarde als het door verschillende partijen gezamenlijk ontwikkeld en ondersteund wordt. En ondanks dat Schiermonnikoog maar een kleine gemeenschap is, is dat zeker gelukt. Het Sportakkoord is tot stand gekomen in samenwerking met onderstaande verenigingen en organisaties.
 

De initiatiefnemers:

Bibliografie

• Baar, P. (1996). Sportuitval bij het jongensturnen – een belevingsonderzoek naar oorzaken en achtergronden. Houten, Nederland: Bohn Stafleu van Loghum.
• Both, K. (2005). Kinderen in beweging : motorische ontwikkeling en schoolnatuurtuinen. In ThiemeMeulenhoff (Ed., pp. 118-121.
• Buisman, A. (2002). Jeugdsport en fair play in het Nederlandse sportbeleid van de jaren negentig.. Amsterdam, Nederland: SWP.
• Buisman, A., & Middelkamp, J. (2001). Jeugdsport een verhaal apart– werkboek voor de sportvereniging. Amsterdam, Nederland: Maarssen Elsevier Gezondheidszorg.
• Elling, A. (2001). Sport verbroedert: praktijk of mythe?, sociale netwerken en omgangs(v/n)ormen van jongeren in de sport. Arnhem, Nederland: NOC*NSF Breedtesport.
• Elling, A., & Knop, P. (2002). Sportsociologie: het spel en de spelers. Amsterdam, Nederland: Maarssen Elsevier gezondheidszorg.
• Hoyng, J., & Knop, P. d. (2006). De sociale functies en betekenissen van sport. . Amsterdam, Nederland : Maarssen Elsevier gezondheidszorg.
• Knop, P. d., Theeboom, M., Verlinden, T., & Puymbroeck, L. v. (1996). Onder de sluier. Islamitische migrantenmeisjes over sport. Houten, Nederland:: Bohn Stafleu van Loghum.
• Martelaer, K., & de Knop, P. (1998). De jeugdgerichtheid in de sport. Houten, Nederland: Bohn Stafleu van Loghum.
• Sassen, B. (2007). Gezondheidsvoorlichting voor paramedici (Herz. ed.). Amsterdam, Nederland: Maarssen Elsevier gezondheidszorg.
• Scheerder, J., Theeboom, M., Bergh, K. v., & Knop, P. d. (2006). Verbroedert sport? Over sport en sociale cohesie. Amsterdam, Nederland Maarssen: Elsevier gezondheidszorg.
• van der Kerk, J., & Schols, W. (2018). Rol voor LO’ers bij de vereniging? Lichamelijke opvoeding magazine, 3.
• Voorberg, W., Tummers, L., & Bekkers, V. (2014). A Systematic Review of Co-Creation and Co-production: Embarking on the social innovation journey. Public Management Review.